110 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

Η Ελλάδα μπαίνει στον Α’ Βαλκανικό πόλεμο στις 5 Οκτωβρίου του 1912 συμμαχώντας με τη Βουλγαρία και τη Σερβία απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Η Στρατιά Θεσσαλίας με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο πορεύεται προς βορρά και δίνει νικηφόρες μάχες στη Δυτική Μακεδονία. Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος διαφωνεί από την αρχή των επιχειρήσεων με τον Κωνσταντίνο, ο οποίος θεωρούσε προτεραιότητα την κατάληψη του Μοναστηρίου, ενώ ο πρώτος ανησυχούσε για τις κινήσεις του Βουλγαρικού στρατού και το ενδεχόμενο να καταλάβει την Θεσσαλονίκη. Με την παρέμβαση και του βασιλιά Γεωργίου Α’ και μετά από επίμονα τηλεγραφήματα του Βενιζέλου, ο Κωνσταντίνος πείθεται να κινηθεί προς τη Θεσσαλονίκη φτάνοντας τα περίχωρα της πόλης στις 25 Οκτωβρίου. Ξεκινούν διαπραγματεύσεις για την παράδοση της πόλης, στις 26 Οκτωβρίου οι όροι της ελληνικής πλευράς γίνονται δεκτοί και στις 27 Οκτωβρίου εισέρχονται στη Θεσσαλονίκη δύο τάγματα ευζώνων και η ελληνική σημαία υψώνεται στο Διοικητήριο της πόλης. Την επόμενη μέρα το πρωί εισέρχεται στην πόλη ο Κωνσταντίνος με το επιτελείο του και στις 29 Οκτωβρίου φτάνει και ο βασιλιάς Γεώργιος Α’. Ο ελληνικός πληθυσμός της Θεσσαλονίκης πανηγυρίζει και υποδέχεται τον ελληνικό στρατό και την ηγεσία του με ενθουσιασμό.

Περίπου 3 δεκαετίες μετά στις 30 Οκτωβρίου του 1944 η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές. Το πρωί της 30ης Οκτωβρίου στρατιωτικά τμήματα ανταρτών του ΕΛΑΣ, που βρίσκονταν ήδη σε αναμονή σε γειτονιές και προάστια γύρω της Θεσσαλονίκης, εισέρχονται σε αυτή. Οι τελευταίες μονάδες των Γερμανών φεύγουν από την πόλη το απόγευμα της ίδιας μέρας έχοντας προκαλέσει ζημιές σε μία προβλήτα του λιμανιού. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ και άλλων αντιστασιακών οργανώσεων παρελαύνουν στην παραλιακή λεωφόρο Νίκης και οι θεσσαλονικείς βγαίνουν στους σημαιοστολισμένους δρόμους πανηγυρίζοντας.

Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 110 ετών από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου 1912, παρουσιάζει την εκπομπή: